Nagpasalig ang Department of Agrarian Reform (DAR)- Negros Occidental nga padayon ang ila pagpakig-angot sa Central Office naangut sa desisyon sa titulo sa duta sa Hda. Scholastica, Barangay Mabini, Cadiz City kahapon nga adlaw, September 30,2025.
Base sa report, pito ka mga Agrarian reform beneficiaries (ARBs) ang pilason matapos naiguan sang armas sang pito man ka mga blue guards sang hacienda.
Sa interview sang DYHB kay DAR Chief Legal Officer Atty. Jeremiah Andrada, ginpahayag sini nga ang 66 hectares nga duta ang nakapangalan sa land holder nga si Ernesto Saltiriaga, et al.
Pahayag pa sini nga 2004 sang gintagaan sang Certificate of Land Ownership Award (CLOA) ang mga farmer beneficiaries kag sa pareho nga tuig, may ginpagwa man nga desisyon si anay Provincial Agrarian Reform Adjudicator (PARAD) Gil Alegario sa diin nakasaad diri ang pag-cancel sang CLOA.
Bangud nga kanselado, may isa pa gid ka kaso nga gin-file para ma annul ang nasambit nga judgment sang 2005 kag, gin-aprubahan man ini sang Central Office.
Sunod sini, isa naman ka writ of execution ang gin issue nga nagapabor sa mga mangunguma.
Diri gilayon man nagpatigayon sang conference kaupod ang mga farmer beneficiaries nanday, Regional Director kag anay Provincial Reform Officer (PARO) Teresita Mabunay agud nga istoryahan ang pag-install sa mga ARBs sa duta.
Apang sa wala ginapaabot, may nakita nga problema sa kaso ang Register of Deeds (ROD) sang 2022 sa diin, may isa pa gid ka naga-exist nga title sa nasambit nga duta.
Ang ini nga developmeng ang nagtuhaw bangud sang nabaton ka DAR nga court order. Buot sini silingon, nga wala na ang daan nga titulo.
Bangud sini, ag file sang clarification ang DAR-Negros Occidental sa Central Office agud magiyahan ang mga ini sa kun ano ang ila ipatuman nga pagsulundan.
Ila ginpaathagan amo ang kun sarang bala mapadayon ang installation sa mga ARBs apisar may bag-o tuhaw nga titulo?
Kag kun sarang bala ma-restore ukon ma reinstate ang title gamit ang writ of execution.
Suno pa kay Andrada, wala gid sila nagkulang sa pag-remind sa mga ARBs nga maghulat lang kag magsunod sa legal processes.
Dugang pa sini nga sang September 8 lang sang gin-recall ang judgment nga ginrender sa g ARBs sa PARAD.
Kag diri, gjn-cancel ang ila entry of judgment kag entry of execution. Nagapakita ini nga wala na sang basehan ang ila installation.
Diri gilayon , automatic gin recall man ang ila writ of installation.
Suno kay Andrada, indi pa ini ang katapusan sang tanan.
Pahayag pa sini nga kun magsiling ang Department of Agrarian Reform Adjudication Board (DARAB) nga dayunon install ang ARBs, sundon man ini nila.
Naangut sini, kinahanglan man nila siguraduhon ang safety sang mga ARBs rason kun ngaa may threat assessment sila nga ginpatigayon kag diri man nakita ang involvement sang blue guards.
Sa pihak nga bahin, ila man gin imbitar sa discussion ang Department of Agriculture (DA) naangut naman sa standing crops.
Suno kay Andrada, dapat respetaron man ang kinamatarong sang landowners.
Dapat nga tugutan ang mga ini maka-harvest anay sang ila mga pananom kag kun matapos na, hulton nalang ang igapagwa nga cultivation order sang probinsya antis ang mga ini matigayon ma-install.
Kun basehan ang edad sang mga tanom, Pebrero pa posible ma-intall ang mga ARBs kun, mahitso na ang problema sa titulo.